蹉春

　　巩顿首再拜，翻译舍人先生 ：

　　去秋人还 ，赏析蒙赐书及所撰先大父墓碑文
。寄欧重复观诵，阳舍原文感与惭并。人书夫铭志之著于世，翻译义近于史，赏析而亦有与史异者。寄欧盖史之于善恶，阳舍原文无所不书,人书而铭者，盖古之人有积德行善材行志义之美者，翻译惧后世之不知，赏析则必铭而见之。或纳于庙，或存于墓 ，一也
。苟其人之恶 ，则于铭乎何有？此其所以与史异也
。其辞之作，所以使死者无有所憾，生者得致其严 。而善人喜于见传 ，则勇于自立；伪君子无有所纪，则以愧而惧 。至于通材达识 ，义烈节士
，嘉言善状 ，皆见于篇，则足为后法。警劝之道，非近乎史
，其将安近？

　　及世之衰，为人之后代者，一欲表扬其亲而不本乎理。故虽伪君子，皆务勒铭，以夸后世。立言者既莫之拒而不为
，又以其后代之所请也 ，书其恶焉，则情面之所不得，所以乎铭始不实。后之作铭者，常观其人 。苟托之非人 ，则书之非公与是
，则不足以行世而传后。故千百年来，公卿大夫至于里巷之士 ，莫不有铭，而传者盖少 。其故非他，托之非人，书之非公与是故也。

　　然则孰为其人而能尽公与是欤？非畜品德而能文章者，无认为也。盖有品德者之于伪君子
，则不受而铭之，于世人则能辨焉。而人之行，有情善而迹非，有意奸而外淑，有善恶相悬而不可以实指 ，有实大于名 ，有名侈于实。犹之用人
，非畜品德者
，恶能辨之不惑 ，议之不徇？不惑不徇
，则公且是矣 。而其辞之不工，则世犹不传 ，所以又在其文章兼胜焉 。故曰 ，非畜品德而能文章者无认为也 ，岂非然哉！

　　然畜品德而能文章者，虽或并世而有 ，亦或数十年或一二百年而有之 。其传之难如此，其遇之难又如此。若先生之品德文章，固所谓数百年而有者也。先祖之言行卓卓 ，幸遇而得铭，其公与是，其传世行后无疑也。而世之学者，每观列传所书古人之事 ，至其所可感
 ，则往往衋然不知涕之流落也，况其后代也哉？况巩也哉？其追睎祖德而思所以传之之繇，则知先生推一赐于巩而及其三世。其感与报，宜若何而图之 ？

　　抑又思若巩之浅陋滞拙，而先生进之，先祖之屯蹶否塞以死 ，而先生显之，则世之魁闳好汉不世出之士，其谁不肯进于门？潜遁幽抑之士，其谁不有望于世？善谁不为 ，而恶谁无愧以惧
？为人之父祖者 ，孰不欲教其后代？为人之后代者，孰不欲宠荣其父祖
？此数美者，一归于先生 。既拜赐之辱，且敢进其所以然 。所谕世族之次
，敢不承教而加详焉？愧甚，不宣 。巩再拜。

　　gǒng dùn shǒu zài bài  ，shě rén xiān shēng ：

　　qù qiū rén hái ，méng cì shū jí suǒ zhuàn xiān dà fù mù bēi míng  。fǎn fù guān sòng ，gǎn yǔ cán bìng 。fū míng zhì zhī zhe yú shì  ，yì jìn yú shǐ ，ér yì yǒu yǔ shǐ yì zhě 。gài shǐ zhī yú shàn è ，wú suǒ bú shū ,ér míng zhě ，gài gǔ zhī rén yǒu gōng dé cái háng zhì yì zhī měi zhě ，jù hòu shì zhī bú zhī ，zé bì míng ér jiàn zhī 。huò nà yú miào ，huò cún yú mù ，yī yě 。gǒu qí rén zhī è ，zé yú míng hū hé yǒu ？cǐ qí suǒ yǐ yǔ shǐ yì yě 。qí cí zhī zuò  ，suǒ yǐ shǐ sǐ zhě wú yǒu suǒ hàn ，shēng zhě dé zhì qí yán 。ér shàn rén xǐ yú jiàn chuán  ，zé yǒng yú zì lì ；è rén wú yǒu suǒ jì ，zé yǐ kuì ér jù 。zhì yú tōng cái dá shí  ，yì liè jiē shì 
，jiā yán shàn zhuàng ，jiē jiàn yú piān  ，zé zú wéi hòu fǎ 。jǐng quàn zhī dào  ，fēi jìn hū shǐ ，qí jiāng ān jìn  ？

　　jí shì zhī shuāi ，wéi rén zhī zǐ sūn zhě ，yī yù bāo yáng qí qīn ér bú běn hū lǐ 
。gù suī è rén
，jiē wù lè míng 
，yǐ kuā hòu shì 。lì yán zhě jì mò zhī jù ér bú wéi ，yòu yǐ qí zǐ sūn zhī suǒ qǐng yě ，shū qí è yān  
，zé rén qíng zhī suǒ bú dé  ，yú shì hū míng shǐ bú shí  。hòu zhī zuò míng zhě ，cháng guān qí rén 。gǒu tuō zhī fēi rén ，zé shū zhī fēi gōng yǔ shì ，zé bú zú yǐ háng shì ér chuán hòu  。gù qiān bǎi nián lái ，gōng qīng dà fū zhì yú lǐ xiàng zhī shì  ，mò bú yǒu míng ，ér chuán zhě gài shǎo 。qí gù fēi tā ，tuō zhī fēi rén 
，shū zhī fēi gōng yǔ shì gù yě 
。

　　rán zé shú wéi qí rén ér néng jìn gōng yǔ shì yú  ？fēi chù dào dé ér néng wén zhāng zhě ，wú yǐ wéi yě 。gài yǒu dào dé zhě zhī yú è rén ，zé bú shòu ér míng zhī ，yú zhòng rén zé néng biàn yān 
。ér rén zhī háng ，yǒu qíng shàn ér jì fēi ，yǒu yì jiān ér wài shū ，yǒu shàn è xiàng xuán ér bú kě yǐ shí zhǐ 
，yǒu shí dà yú míng 
，yǒu míng chǐ yú shí  。yóu zhī yòng rén ，fēi chù dào dé zhě ，è néng biàn zhī bú huò 
，yì zhī bú xùn  ？bú huò bú xùn ，zé gōng qiě shì yǐ 。ér qí cí zhī bú gōng  ，zé shì yóu bú chuán ，yú shì yòu zài qí wén zhāng jiān shèng yān 。gù yuē ，fēi chù dào dé ér néng wén zhāng zhě wú yǐ wéi yě ，qǐ fēi rán zāi  ！

　　rán chù dào dé ér néng wén zhāng zhě  ，suī huò bìng shì ér yǒu ，yì huò shù shí nián huò yī èr bǎi nián ér yǒu zhī 
。qí chuán zhī nán rú cǐ ，qí yù zhī nán yòu rú cǐ 。ruò xiān shēng zhī dào dé wén zhāng  ，gù suǒ wèi shù bǎi nián ér yǒu zhě yě 
。xiān zǔ zhī yán háng zhuó zhuó
，xìng yù ér dé míng ，qí gōng yǔ shì ，qí chuán shì háng hòu wú yí yě 。ér shì zhī xué zhě   ，měi guān chuán jì suǒ shū gǔ rén zhī shì ，zhì qí suǒ kě gǎn ，zé wǎng wǎng xì rán bú zhī tì zhī liú luò yě  ，kuàng qí zǐ sūn yě zāi 
？kuàng gǒng yě zāi ？qí zhuī xī zǔ dé ér sī suǒ yǐ chuán zhī zhī yáo ，zé zhī xiān shēng tuī yī cì yú gǒng ér jí qí sān shì 。qí gǎn yǔ bào ，yí ruò hé ér tú zhī ？

　　yì yòu sī ruò gǒng zhī qiǎn báo zhì zhuō ，ér xiān shēng jìn zhī  ，xiān zǔ zhī tún juě fǒu sāi yǐ sǐ ，ér xiān shēng xiǎn zhī ，zé shì zhī kuí hóng háo jié bú shì chū zhī shì
，qí shuí bú yuàn jìn yú mén ？qián dùn yōu yì zhī shì ，qí shuí bú yǒu wàng yú shì ？shàn shuí bú wéi ，ér è shuí bú kuì yǐ jù  ？wéi rén zhī fù zǔ zhě   ，shú bú yù jiāo qí zǐ sūn  ？wéi rén zhī zǐ sūn zhě ，shú bú yù chǒng róng qí fù zǔ ？cǐ shù měi zhě  ，yī guī yú xiān shēng 。jì bài cì zhī rǔ ，qiě gǎn jìn qí suǒ yǐ rán 。suǒ yù shì zú zhī cì ，gǎn bú chéng jiāo ér jiā xiáng yān ？kuì shèn ，bú xuān 。gǒng zài bài 。